Van angst naar aandacht: De rol van gezonde voeding bij kanker

Ik ben superblij dat er tegenwoordig zoveel meer aandacht is voor de invloed van gezond eten en voldoende beweging. Het bewustzijn rondom gezond leven groeit en dat is een prachtige ontwikkeling, die mensen in hun kracht zet. Maar er is ook een kanttekening te plaatsen, zeker als je al heel gezond leeft. Dan is goede voeding mogelijk ook een valse bescherming... Om dat te illustreren wil ik mijn eigen ervaring met jullie delen.

Al lang voordat preventie en een gezonde lifestyle 'hip' werden, was ik al bezig met zo gezond mogelijk eten. Dat bleek niet altijd even makkelijk, want er zijn zoveel redenen waarom iets gezond of ongezond zou kunnen zijn. Omdat ik altijd open sta om nieuwe dingen te ervaren, heb ik door de jaren heen van alles uitgeprobeerd. Van periodes zonder suiker, tot dagen vol sapjes en salades, of zelfs een tijdje zonder brood en meer richting paleo. Sommige dingen bevielen, andere minder. Ik denk dat mijn moeder en zussen vaak gedacht hebben: Daar gaat ze weer... 😊

Ik werkte op een onderzoeksafdeling die Personal Health heette, en ontwikkelde jarenlang diensten om mensen op hun reis naar meer gezondheid te ondersteunen. In mijn vrije tijd verdiepte ik me onder andere in de orthomoleculaire voedingsleer. Daar leerde ik enorm veel over vitamines, anti-nutriënten, en de invloed van bepaalde voedingsmiddelen op ontstekingen. Maar ondanks al deze kennis en mijn jarenlange toewijding aan gezond eten, kwam ik toch op vrij jonge leeftijd voor een zware diagnose te staan: borstkanker.

Gezonde voeding bij kanker

Natuurlijk ging ik, zoals zoveel mensen, na mijn diagnose meteen nadenken over wat ik zelf kon doen om zo goed mogelijk te herstellen. Voeding stond bovenaan mijn lijstje, en ik zal niet ontkennen dat ik de eerste maanden extra groentensappen heb gedronken en suiker, vlees en zuivel heb gereduceerd. Ik wist dat natuurlijke voedingsmiddelen mijn lichaam echt kunnen ondersteunen tijdens het herstelproces. Maar ik ontdekte ook iets anders: gezonde voeding beschermt (mij) niet per se tegen het krijgen van ziekte.

Dit was een harde realiteit om onder ogen te zien. Jarenlang had ik gedacht dat als ik maar gezond genoeg zou leven, ik daarmee ziektes kon voorkomen. Deze overtuiging kwam uit een diepgewortelde angst, ontstaan in mijn jeugd. Als peuter lag ik drie weken in het Emma Kinderziekenhuis, nadat mijn linkernier, met daarin een niertumor, was verwijderd. Hoewel ik daar geen nare herinneringen aan heb, zat er diep in mij toch de behoefte om alles te doen om te voorkomen dat ik ooit nog zo ziek zou worden.

Gezond eten vanuit angst

Mijn motivatie om gezond te eten kwam dus vaak voort uit angst, uit de gedachte dat ik niet ‘ongezond’ mocht leven. Maar nu stel ik mezelf de vraag: hoe gezond was dat eigenlijk? Door mijn fixatie op gezondheid kon ik amper genieten van iets wat als ‘ongezond’ werd gezien. Ik leer nu om ook daarvan te genieten, op zijn tijd en met mate.

Luisteren naar je lichaam

Door deze ervaring besefte ik dat gezond leven niet alleen draait om wát je eet, maar om hoe goed je luistert naar wat je lichaam nodig heeft. Niet elke dag vraagt om dezelfde voeding, en ook de manier waarop je eet, kan een groot verschil maken. Salades zijn gezond, maar op koude winterdagen heeft je lichaam mogelijk meer behoefte aan een verwarmende soep. En het is niet alleen de voeding zelf, maar ook de aandacht waarmee je eet die verschil maakt. Een rustig ontbijt smaakt en voelt heel anders dan iets dat je haastig naar binnen werkt.

En elk kruid en natuurlijke ingrediënt heeft zijn specifieke eigenschappen om je lichaam te ondersteunen, en is superkrachtig, maar ook daarbij gaat het in mijn optiek om de balans te vinden met waar je lichaam op dat moment naar vraagt. Zo kan gember je bijvoorbeeld oppeppen als je vermoeid bent, maar misschien heb je de volgende dag iets anders nodig. En waar de meeste mensen heel ontspannen worden van lavendel, wordt ik snel misselijk van de geur. Deze subtiele signalen serieus leren nemen voelt voor mij als een vorm van zelfzorg. Dus volg vooral ook je gevoel bij deze keuze, en maak de keuze voor gezond eten niet alleen vanuit je hoofd.

Een kritische blik op gezond leven

En als jij, om welke reden dan ook, vrijwel nooit iets ongezonds eet of drinkt, dan is het misschien goed om jezelf eens af te vragen waarom dat is. Doe je het uit liefde voor je lichaam, of vanuit angst voor ziekte?

Mijn ervaring heeft me geleerd dat gezondheid zoveel breder is dan alleen wat je eet. Het gaat ook om hoe je leeft, en vooral om hoe je geniet van wat je doet. Voor mij is de echte les dat bewust luisteren naar je lichaam, en daar flexibel mee omgaan, minimaal zo waardevol is als gezonde voeding zelf.